Kardelen'i DergiKapinda.com sitesinden satın alabilirsiniz.        Ali Erdal'ın yeni kitabı TÜRK KİMLİĞİ çıktı        Kardelen Twitter'da...        Kardelen 32 Yaşında!..       
    Yorum Ekle     1258 kez okundu.     Henüz yorum bırakılmadı.     Yazara Mesaj

Hayal mi?
Ali Erdal

  Sayı: 107 -

Bir Azerbaycan televizyonundaki haber sunucusunun hitabı dikkatimi çekti. “Hürmetli temâşâcılar” diye başladı, sunumuna.

Temâşâ, istekle bakmak, seyretmek, seyre çıkmak. İbretle bakmak. Seyredilecek görüntü, görülmeye değer şey. Oyun, temsil, piyes, tiyatro... Kısaca göze ve kulağa hitap eden her şeyi istekle seyir...

Televizyon hayatımıza girdiği zaman sunucular, nasıl hitap edeceklerini bilemediler. Radyoda “dinleyiciler” deniyordu ve bu radyo için yeterliydi; ama televizyon için gözü ve görüntüyü de dikkate almak lâzımdı “Dinleyiciler” yetmiyor. “Seyirciler” denince, ses dikkate alınmamış oluyor... Bir süre sonra kifayetsiz de olsa, daha münasibi bulunamayınca “izleyiciler” kabul gördü çarnaçar. Geçen zamana rağmen çoğu kişinin benim gibi “izleyiciler” hitabını yadırgadığını düşünüyorum. Belki de bu sebeple, “izleyicilerin” başına “sayın” sıfatı ekleyenler de var. Soğuk, resmî ve suni bir saygı ifadesi. Bu şaşkınlık içinden bakınca “temâşâcılar” buluşunu daha çok takdir ediyorum... Hem görmeyi, hem duymayı, hem de gönüllü olarak takip etmeyi ve istenildiği zaman takipten vaz geçilebileceğini ifade ediyor. “Kıymetli” ve “sayın” yerine “hürmetli” demek de ayrıca takdire değer. Keşke televizyoncularımız bu güzelliğin farkına varsalar ve uygulasalar.

Bizim dışımızda başka noktalardan farklı buluşlar görebilme ve onlardan istifade edebilme imkânı ne büyük nimet... Fert için de millet için de... Biz Türk milleti olarak bu imkâna sahibiz.

İlkokul öğretmeni iken köyde bir öğrenci izin istedi. “Sağıla” gidecekmiş. Benim köyüme yakın olduğu halde sağılın ne olduğunu bilmiyorum. Pamuk toplama işinin adı imiş. Yakın iki köyün bile birbirinden öğreneceği var. Dünyanın her tarafına yayılmış Türk milleti için ne geniş imkân...

TRT Avaz, Makedonya’daki bir Türk köyünü tanıtıyor... İsmi, Kocacık... (-cik) ekiyle, küçültme ile beraber hürmet, sevgi ve sevimlilik ifade eden kelimeler türetilir. Mehmetçik... Ayşecik... Bunun bir örneğini Avrupa’nın ortasında görmek ne güzel. Hem de bir yerleşim yerinin adı olarak. Niceleri var kim bilir? Koca hürmet edileni, kıymet verileni ifade ediyor. Koca memleket, koca adam ve saire... Buna (-cik) eki getirilerek sevimlilik katılıyor. Avrupa’nın ortasında Türkçe’nin böyle bir güzelliğini görmek ne büyük nimet... Başka yerlerdeki zenginliklerimizi de bilebilsek ve onlardan faydalanabilsek...

Kıbrıs’ta, bizde artık unutulmaya yüz tutan (ñ) sesi etkili şekilde kullanılıyor. Bizde kaba zannediliyor; hele yazıda tamamen kalktı. Alfabeye bile alınmamış. Ama o sese ihtiyaç var. Meselâ “kalemini ver” dendiğinde, hem “sen onun kalemini ver” denmiş, hem “sen kendi kalemini ver” denmiş oluyor. İkisi birbirinden ayırt edilemiyor. “Kalemiñi ver” dendiğinde karşımızdaki kişiden onun kendi kalemini istemiş oluruz. Kaybedilmemesi gereken daha nice zenginliklerimiz var kim bilir?

Azerbaycan’ın, Ermeni işgalindeki topraklarını kurtarması haberlerini dinlerken, şimdiki zaman kullanımının geniş zamanla iç içe olduğunu farkettim. O mu daha güzel, bizdeki mi; uzmanlar incelemeli ve tavsiyelerde bulunmalı.

Demek ki, yakın ve uzak Türkçe konuşanların birbirlerinden öğrenecekleri çok şey varmış. Bunun gerçekleşmesi halinde dilimizin nasıl zenginleşeceğini bir düşünün. Kerkük türkülerini dinlerken, onlardaki cinasların, Türkçe’ye çok şey kazandıracağını düşünürüm.

Türkçe’yi geliştirme ve zenginleştirme işi, böyle tesadüfî bilgilerle değil, sistemli şekilde yapılmalı. Meselâ Türkçe konuşan bütün toplulukları kapsayacak bir “Büyük Türkçe Sözlük”e ihtiyaç var. Devlet olsun olmasın, nüfusu az - çok demeden, nüfuzlu nüfuzsuz ayırmadan, hiçbir sebeple ayırım ve kayırım yapmadan, şu veya bu sebeple hiçbir topluluğu dışlamadan... Türkçe’nin, dünyanın her yerinde konuşulan bütün kelimeleri bu sözlükte toplansa... Divân-ı Lügat-it Türk sayesindeki kazanımlarımıza bakarak, “Büyük Türkçe Sözlük” ihtiyacını anlayabiliriz.

Deyimler, kavramlar, terimler, atasözleri, kalıplaşmış sözler için ve daha benim düşünemediğim alanlarda ve konularda aynı faaliyet yapılsa...

Türkçe’nin, her bölgedeki bilgilerini toplayan, bunların birbiri ile kıyasını yapan bir büyük dilbilimi (gramer) kitabı yazılsa... Ve her seviyedeki okul için en kolay öğrenilecek şekilde hazırlansa... Aynı şekilde her yer için kültürümüzü, dilimizi, tarihimizi sevdirecek sevimli, okuma kitapları, ders kitapları yazılsa...

Vurgu ve telâffuz da mühim... Aynı işlemler sesli ve görüntülü kayıt olarak da gerçekleştirilse...

Dilimize ait her verim; en ücra köşedeki en küçük mâniden şaheserlere kadar her eser, en titiz şekilde derlense, toplansa... Argoya varana kadar, her yerdeki her verim, ses ve söz olarak kayda geçirilse... Bir büyük hazine bile bu kazanımlar kadar kıymetli olamaz.

Ve bütün bunlar, her topluluğa göre ayrı ayrı basılsa ve sadece Türk fikir hayatına değil, dünya düşünürlerine sunulsa... Altından değerli... Zira altın harcanıp gidecek, bu faaliyetler ise katlanarak kazandıracak.

Türkünün

“Kırat gemin almış, yol mu dayanır”

Dediği gibi bakın o zaman Türkçe nasıl gelişir ve ne eserler verilir!.. Bakın o zaman, her devletin telâş ve korkuyla, kiminle beraber olsam da varlığımı koruyabilsem diye çareler aradığı şu kan deryası dünyada, başta din ve dil olmak üzere bütün şartları hazır “Türk Birliği” nasıl kurulur!.. Sadece “Büyük Türkçe Sözlük” haberi bile, evet sadece “Büyük Türkçe Sözlük” haberi bile, nurlu bir işaret fişeği olacak ve kalemlerimize şevk ve heyecan kazandıracaktır. Her seviyeden insanımızı heyecanlandıracaktır.  Açıl susam açıl, dilimiz çözülecek. Sanatkârlarımıza şevk ve gayret gelecektir. Devletlilere de... Bize güven kazandıracak... Bizim güçlenmemiz için dua eden İslâm dünyasının ümidi artacaktır. Türk milletinin nasıl bir potansiyel güç olduğunu ve bunu harekete geçirme kararlılığını bütün dünya görecek, parmak sallayanlar, parmaklarını ısıracak. Haber(ler)i bile bir enerji patlaması meydana getirecek olan faaliyetin bir de gerçekleştiğini düşünün.

“Büyük Türkçe Sözlük” faaliyeti başlasın; gerisi çorap söküğü...Hayal mi?..Bütün zaferler, başarılar önce hayal edilir. Hakikate giden yolun ilk adımıdır hayal...Bir de “Büyük Türkçe Sözlük” hayalinin, bütün Türklerin hayali olduğunu düşünün... Demek ki, hayal bir güçmüş...

 

 

Temennilerim hayalse eğer...

Sihirli lâmba ve uçan halı gibi ancak masallarda sözü edilebilecek gerçek dışı, uçuk kaçık ve hayatta bulunması imkânsız talepler mi?

Gerçekleştirilmesi mümkün, hattâ şart olan tedbirler mi? Takdir sizin...


Bu yazıya yorum ekleyin

Adınız
E-posta Adresiniz
Yorumunuz
 

CAPTCHA


Resimdeki rakamları bu alana yazınız


Eklenen Yorumlar


Henız yorum bırakılmadı...
 
İranın neye ihtiyacı var?... - Sayı 122
Kırk... - Sayı 121
Kırk gün bir ölüyü bekley... - Sayı 121
Sıradan bir filme bu alâk... - Sayı 121
Tüm Yazıları

ASKIDA ABONELİK: Siz de "askıda abonelik kampanyası"na destek olmak ister misiniz?

Gelecek sayının konusu (123):
"Mülteci" meselesine bakış...

Son Eklenen Yorumlardan
 Çok teşekkür ederim Amin hepimize🤲🤲... Ayşenur

 Çok beğendim.Buna benzer yazılar çokça işlenmeli.... mahir

 mükemmel anlatım; af etmiş olsan da gönül kırıklığı çok acı veriyor. buna öneriniz , makaleniz olur ... dr. Elvira

 Ne mutlu takva üzere yaşayabilene...Tebrik ederim, sade, anlaşılır ve sıkılmadan okunacak şekilde ka... Ömer Faruk Erkoyun

 Ne mutlu takva üzere yaşayabilene...Tebrik ederim, sade, anlaşılır ve sıkılmadan okunacak şekilde ka... Ömer Faruk Erkoyun


Çaresizlik yoktur, umutsuzluk vardır. Engellerin yıkılması umut etmeyi umut etmekle başlayacaktır.
Kardelen: Sayı 1, Temmuz 1992
Yalnız ve başıboş değiliz
İranın neye ihtiyacı var?
Öz musikimizin piri: Mustafa Itrî Efendi
Tevhid yoksa huzur da yok
Gülerek günah işleyen ağlayarak cehennem


Ali Erdal - İranın neye ihtiyacı...
Kadir Bayrak - Fars irfanı var mıdı...
Necip Fazıl Kısakürek - Devletleşen şiilik
Ekrem Yılmaz - Bizden gibi görünen
Ekrem Yılmaz - Al beni
Dergi Editörü - Kaleme yemin
Site Editörü - Tevhid yoksa huzur d...
Necdet Uçak - Ömür
Kardelen Dergisi - Kardelenden Haberler
M. Nihat Malkoç - Öz musikimizin piri:...
M. Nihat Malkoç - Filistin için ne yap...
Hızır İrfan Önder - Dermansız dertlere s...
Nihat Kaçoğlu - Serçelerin sesi
Mehmet Balcı - Almanya
Ahmet Çelebi - Bilemem
İktibas - İşte Budur Humeynî D...
Muhsin Hamdi Alkış - Fars palavrası
Kubilay Ertekin - Eşek ve deve
Halis Arlıoğlu - Gülerek günah işleye...
Erdem Özçelik - Geçmişten Geleceğe
Remzi Kokargül - Çoban çeşmesi
Murat Yaramaz - Çapraz sorgu
Gözlemci - Olayların düşündürdü...
Mahmut Topbaşlı - Sırt döndüğüm şiirle...
Mevlüt Yavuz - Umutsuz
Cemal Karsavan - Aşk uyanır sabaha
Bekir Oğuzbaşaran - Âhir zaman ümmetiyiz
Yaşar Akyay - Yalnız ve başıboş de...
Yaşar Akyay - Hayatın Kaynağından ...
Yaşar Erim - Camiler boşaldı
Cahit Can - Türk farkı
İbrahim Durmaz - Yunusca
 
 
23 Mart 2005 tarihinden beri
 Ziyaretçi Sayısı Toplam : 14552251
 Bugün : 102
 Tekil Ziyaretçi Sayısı Toplam : 629799
 Bugün : 9
 Tekil Ziyaretçi Sayısı (dün) Toplam : 63
 122. Sayıya Bırakılan Yorum Sayısı Toplam : 0
 Önceki Sayıya Bırakılan Yorum Sayısı Toplam : 5
Son Güncelleme: 13 Eylül 2024
Künye | Abonelik | İletişim