Devletler kuran, devletler yıkan yazar merakı Mehmet Hasret Sayı:
96 -
“Bir Anarşist Duygunun Ele Geçirilemez Sim(y)ası mı”, elimdeki… İliğime kadar titredim…
Son günleri bırakın dostlar, son on yıldır “burada olmamanın” eşyasını kurmuş biri olarak yakınlarımın dediklerinden hiç bir şey anlayamam elbette; bir şeyin onda olmadığını çıkarıp attığıyla daha çok ona sahip olanlar bir tarafa, bir şeyi ilk haline getirmeye çalışan kafa soylarına duyulan bu ilgisiz hınç umarım daha fazla apoletlileri çileden çıkarmaz… Çünkü bu ilk hal “her şeyden önce cinas vardı”ya kadar gider veya bir yazarın deyişiyle “anlatacak çok yol vardı, lakin biz bunu bir mecazla geçtik.”…
Mecazla kurulabilen hayatlara; hayatın nazına, cilvesine karışmış gövdelere selam olsun!..
“Bir hünerse, bala bakıp baldıranı içeceğim, ey Nefer…”
Hegel, safkan bir apoletliydi, ama apoletsiz bir general nasıl davranırsa öyle davranabilirdi de… Felsefe kürsüsü bir naz makamı belki, o vakit ister Hegel ol, ister Kant; antik çağdaki maddeciler gibi harmaninde veya cebinde taşıyacağın kelimelerin değil, sözlerin olmalı… Surlarla çevrili bir şehrin anahtarı, söz kuşamına binip surları, engelleri aşar; söz, fethin en baştaki silahıdır…
Bir veli hakkında diğer büyük bir veliye “falanca uçuyormuş ne dersiniz?” diye sormuşlar; o da “kuş da uçuyor, (maharet uçmakta değil)” demiş… Gündem, medyaya bağlı hadiseler de keza, bu “kuş da uçuyor” ifadesi kadar… Bana “realite”lerden bahsetmesin kimse; bahsedecekse yalnız, doğru olanın şanından bahsetsin…
Gündem, hangi diyalektik seyrin abaküsü olacak, “homo medyakus”ların mı… Biraz entelektüel çevre şanına uyulup Frankfurt okulu temsilcilerinin Türkçe’ye çevrilmiş kitapları okunsaydı en azından “diyalektiğin” nasıl bir gerçeklik olduğu, nasıl püf noktalar taşıdığı anlaşılırdı… Üstelik bu adamlar Nietzsche bıyıklı bir süslüme kitabından güzel birer figürken… (Misal Benjamin, Adorno, Horkheimer figürleri)…
Özür dilerim, ama düşüncenin girift kanallarından bazı basit ve sığ kültür konularının elini çektirmek için ağzımdan kezzap kusmak zorunda kalırsam, kimse bana kızmasın… Bir görüş konusunda taraflık bir tarafa, herkesin taraf olduğu yere saplanıp kalmak bir tarafa…
Herkesin “eşya bilgisi” nedir, ben bunu nereden çıkarıyorum… Karşılık, bu bilgiyi ortaya koyar… Örneğin herkes, “üç kere durur bir gölge, bu görüntü konuşmasını sökmek için” eşyasını bilici hiç bir söz sarf etmedi, bugüne kadar, ne yazık ki… Üç adımın ufku nerede, nasıl çoğalır bilen yok… Bilinmezin listeleri boş, plaklar yivsiz, yüzler renksiz ve mimiksiz… Herkes bir “üç günün, dört günün” peşinde… zamanda altmış yıl, vb. atılmış yıllar… sonsuz zamana göre nedir ki… Ama hiç yoksa Nietzsche’nin “son ahlâk” vurgusuna bir göz atılmalı burada… (“Apollon” ve “Diyonisos”cu söylem, nasıl Kızılderili ayinine çevrilebilir daha fazla, o düşünülmeli belki…)
Herkese göre bir “kendilik alanı” var ve zaten kimse o kişiye ait “eşya bilgisi”ni de dolayısıyla ölçemez, kurcalayamaz, değerleyemez ve değerlendiremez; ben hele hiç, çünkü benim apoletlerim yok…
Ben o halde, dünya üzerindekilerin bana, herkesin “eşya bilgisi”ni kurcalayabilecek göstergelerin ne olduğunu tek tek, “Hipokrat”ın ölü yüzlerinin tasviri üzerine verdiği tanımda olduğu gibi tasnif edilmiş bir tanımını vermesini bekliyorum… Göstergeler için de bir apolet meselesi çıkarılırsa, tanımlanmış bir apolet hali belirtiriz… Bu hadden sonra bu benim hakkım… Bakalım o göstergeler sıralandıktan sonra; ben meseleyi değerlendirebilecek miyim, değerlendiremeyecek miyim; bunları elbet, göreceğiz…
Ayrıca beni herkesin günlük bakışıyla değerlendirebileceğini belirtmek isterim; ama ben her şeye rağmen, mutlaka yanlış ve doğrularımla bir mekanizma, bir üslup geliştirebilirim diye düşünüyorum; bu da kendimi düzelterek, kendimi yeniden biçimleyerek olacaktır…
Yaşanılanların ve yaşamın canını kubur şebekelerindeki sinir sistemlerine postalamak üzere bir ilim… Yaşanılan ortamdaki etkiler nasıl seçiliyor, Spinoza’ya bakıla… Ve dahi Sartre ve Camus’nün varoluşçuluğu, tek pillik bir fener altında, çürümüş kokularla, başlık başlık, incelene… Gerçi bunlara da hiç gerek yok ya… Maksat pil istikrarı ve pil devrimi olsun…
Bir duruşa karşı ben de bir duruş sergiliyim madem; satenden bir gurura karşı bir vakar kreasyonu sergilemek onun sadakasıdır artık…
Dostoyevski, cilt cilt romanlarının bir yerinde şöyle konuşturur kahramanlarından iki kişiyi..:
–Tanrıya inanıyor musunuz?
–Evet, inanıyorum; yalnız herkesin inandığı Tanrı’ ya değil… Kendini bende bulan Tanrı’ya inanıyorum…
Bu ifadeye bazı arızaları bakımından katılmasam da, ben onu apoletsiz bir tavırla şöyle düşünüyor ve akıl imbiğimde şöyle dönüştürüyorum…
“Sanat, sanat içindir veya toplum için… Hayatsa, kendini kurtarmış insana aittir… Hayat da, bu çekim ve örgü içinde bir şeylerden etkilenir, vs… Bu neviden her şey palavra… Ben, kendini bende bulan sanata, etkiye ve her şeye inanıyorum… Bu yüzyıllar diyalektiğinin şekillendirdiği bir var oluş durumudur, dolayısıyla ne sanatı, ne hayatı, ne etkisi, ne her şeyi… Kendini, bir sonsuzluk fikrinde yok etmeyen hiçbir (kendilik hali) varoluştan bahsedecek ehliyete sahip değildir…”
Elvis Presley’i, bir ritme yumuşaklıkla can veren bir kulakla “in the ghetto”sunu dinlerken, her şeyden öte, asıl baskın değer olan duyguyu üzerime yapışmış yakalıyorum… Kederin bu pis saldırısı hoşuma mı gidiyor… Dolayısıyla etrafımda uçuşan şeyleri, bu baskınlığın sönük hali ve bir kaç sinir bozucu dekoru olarak işaretliyorum…
Hasret… Hasret… Hep hasret… Kafamızı gözümüzü kırana kadar hasret… Ben ancak hasretle, her şeyin sahibi olabilen bir devlet kurulabileceğine inanıyorum…
|